کتاب روح القوانین The Spirit of the Laws

کتاب «روح القوانین» یکی از تأثیرگذارترین کتاب های تمام دوران است. این شاهکار فلسفه سیاسی به طور گسترده در سراسر اروپا خوانده شد، خوانندگان مشتاقی را در انگلستان به خود جلب کرد و تأثیر عمیقی بر تدوین کنندگان قانون اساسی آمریکا گذاشت. مونتسکیو (1755-1689) که قبلا از طریق نامه‌های فارسی‌اش معروف و بحث‌برانگیز بود، اثری در دوران جوانی‌اش که در آن به طنز ناتوانی‌های جامعه فرانسه را طنز می‌کرد، در سال‌های آخر عمر خود به این رساله جدی درباره ماهیت حقوق روی آورد. اما گرچه موضوع به خودی خود عمیق بود، اما این جاذبه مانع شوخ طبعی معروف مونتسکیو نشد. او که استاد علم خوب بود، توانست حجم زیادی از قلمرو سیاسی و فلسفی را بررسی کند و در عین حال خوانندگان خود را با عبارات به یاد ماندنی و هنرمندانه مجذوب خود نگاه دارد. او می‌گوید: «آزادی عبارت است از توانایی انجام آن‌چه باید بخواهد و مجبور نشدن به انجام کاری که نباید میل کند». او در مورد عدم محبوبیت انگلیسی‌ها در فرانسه می‌گوید که دلیل آن گستاخی آنهاست، به گونه‌ای که حتی در شرایط صلح هم «به نظر می‌رسد که با کسی جز دشمنان مذاکره نمی‌کنند.» دامنه این کار استادانه واقعا شگرف است. مونتسکیو اصول یک دولت خوب را بررسی می کند. استبداد، سلطنت و دموکراسی را با هم مقایسه می کند. و عواملی که منجر به فساد دولت ها می شود را مورد بحث قرار می دهد. از جمله موضوعات دیگری که در نظر گرفته شده عبارتند از: آموزش شهروندی، جنایت و مجازات، سوء استفاده از قدرت و آزادی، حقوق فردی، مالیات، برده داری، نقش زنان، تأثیر آب و هوا بر خلق و خوی مردم و شکل حکومت آنها، بازرگانی، مذهب، و مجموعه ای از موضوعات دیگر. «روح القوانین» برای هر کسی که علاقه مند به توسعه دموکراسی است خواندنی ضروری و واقعا لذت بخش است.