کتاب مجموعه مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی Islamic Art and Architecture

«مجموعه مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی» کتابی نوشته حسن بلخاری قهری، نویسنده و استاد دانشگاه است. این اثر در دسته ادبیات تاریخی-پژوهشی قرار می‌گیرد و موضوع آن عرفان است و به تاثیر عرفان بر معماری اسلامی می‌پردازد.
این کتاب در دو بخش و با نام دفتر اول و دوم نوشته شده است. دفتر اول با عنوان «وحدت وجود و وحدت شهود» به چاپ رسیده و «کیمیای خیال» نیز نام دفتر دوم است.
در دفتر اول این کتاب، به تاریخچه ای از مبانی عرفان در ادیان مسیحیت، هندوئیزم، اسلام و حکمت یونان و اسلامی پرداخته می‌شود و نویسنده اصل تجلی در هنر اسلامی را که بر حرکت به سوی تعالی و صعود تاکید دارد، شرح می‌دهد. وحدت وجود و مبانی اعتقادی آن از جمله مباحثی است که در دفتر اول به آن پرداخته شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نویسنده در دفتر دوم، با استفاده از نظریات علمای اسلام درباره‌ی عالم خیال، ارتباط این آرا را با معماری و هندسه و ریاضیات تحلیل می‌کند. این بخش با بررسی فلسفه‌ی یونان باستان و نظر آن‌ها درباره عالم خیال آغاز می‌‌شود و نظریات افلاطون و نئوافلاطونیان از مهم‌ترین قسمت‌های دفتر دوم به حساب می‌آید. در ادامه دفتر دوم نویسنده به دوران مسیحیت می‌پردازد و آرا فلاسفه‌ای مانند آگوستینوس، هاینریش زوزو و اسپینوزا مورد بررسی قرار می‌گیرند.
دفتر دوم در نهایت به شرح حکمت و عرفان اسلامی که بحث اصلی کتاب است می‌پردازد. در این بخش نظریات مولانا، سهروردی و محی‌الدین ابن عربی درباره‌ی وحدت وجود تشریح می‌شوند. فصل پنجم کتاب تا هفتم کتاب هم به وحدت شهود، تجلی و قوه‌ی خیال اختصاص دارد. اما در قسمت پایان‌بندی و نتیجه‌گیری، نویسنده با نقد نظریات نجیب‌اوغلو به رد نظر سنت‌گرایان در زمینه معماری اسلامی و ارتباط آن با عرفان می‌پردازد.